[Ngày 80/365/365] TỰ NGÃ (Phần 2)

[Ngày 80/365/365] TỰ NGÃ (Phần 2)

TK (*) – Hỏi: Tại sao tự ngã được hình thành? Và sự
khác biệt giữa tự ngã và bản ngã là gì?

Hoàng Gia –
Đáp: Tự ngã được hình thành bởi con người vốn dĩ là là “con người xã hội”, và sở dĩ con người biết mình là “con người xã hội”
– chứ không phải là một con người độc lập với những con người khác (ngay cả khi
họ có ý thức về bản thể hay không) là bởi vì BẠN NHẬN THỨC như thế - mà không
thuộc về suy nghĩ (suy nghĩ như thế).

Con người
nhận thức về bản thân mình là “con người xã hội” bởi vì con người không chỉ là
những suy nghĩ bên trong mình mà con người có bản chất thuộc về NHẬN THỨC – tức là “TÍNH BIẾT” đằng sau suy nghĩ (bao gồm cả
sự biết về chính suy nghĩ của mình).

Về mặt bản
chất, CON NGƯỜI CÓ SUY NGHĨ – nhưng suy
nghĩ chỉ là một phần của con người. Quá trình suy nghĩ của con người về mặt
bản chất là tự nhiên – giống như quá trình tiêu hóa bên trong cơ thể của mình.
Vấn đề chỉ thực sự xảy ra khi con người TÌM KIẾM CHÍNH MÌNH BÊN TRONG TÂM TRÍ.

Về mặt bản
chất: “Tâm trí là một thuật toán” –
và để nó có thể tồn tại nó phải “suy
nghĩ” để duy trì sự tồn tại của chính mình. Vấn đề tồn tại của tâm trí là một
vấn đề “tự suy nghĩ” của chính nó – được diễn ra liên tục bên trong mình. Điều
này có nghĩ là: TÂM TRÍ KHÔNG BIẾT GÌ VỀ
BẠN – VÌ “BẠN Ở BÊN NGOÀI TÂM TRÍ”. Nói cách khác, BẠN – là thực thể vô hạn,
còn tâm trí của bạn là THỰC THỂ HỮU HẠN. Một thực thể hữu hạn là tâm trí – sẽ
không thể trả lời được câu hỏi về “BẠN LÀ AI?”. Và do đó câu hỏi “TÔI LÀ AI?” –
“TA LÀ AI?” – “MÌNH LÀ AI?” – là một câu hỏi thực sự đánh đố tâm trí bởi vì tâm
trí không thể biết bạn là ai?

“CHỈ CÓ BẠN MỚI BIẾT BẠN LÀ AI?”.

Điều này có
nghĩa là câu hỏi “TÔI LÀ AI?” trở thành câu hỏi đánh đố tâm trí – hoặc là tâm
trí của bạn chấp nhận câu trả lời đến từ bên ngoài – và điều này sinh ra BẢN
NGÃ bên trong tâm trí của bạn (tức là HÌNH ẢNH CỦA BẠN bên trong tâm trí của
chính mình). Mặc dù bạn không phải là BẢN NGÃ của mình nhưng điều này không có
nghĩa là bản ngã không giúp ích gì cho bạn? BẢN NGÃ của bạn được hình thành bên
trong tâm trí – và nó chính là nguyên nhân sinh ra TỰ NGà - chính là hành vi của bạn được sinh ra từ BẢN
NGÃ. Do đó, TỰ NGÃ được hình thành dưới dạng hành vi – bởi vì bên trong bạn có
BẢN NGÃ. Dù bạn có bản ngã hay không bạn vẫn sẽ phải tương tác với con người dưới
dạng HÀNH VI. Và hành vi của bạn định nghĩa về chính bạn trong sự quan sát của
những người khác đối với bạn. Điều này có nghĩa là TỰ NGÃ được hình thành dưới
dạng hành vi trong sự tương tác của bạn với những người khác đối với thế giới
bên ngoài.

BẢN NGÃ là
nguyên nhân sinh ra TỰ NGÃ. Hay nói cách khác, TỰ NGÃ là sự hòa hợp giữa “CÁI
TÔI (dưới dạng BẢN NGÃ)” được hình thành bên trong suy nghĩ của bạn (về chính bạn)
trong sự tương tác dưới dạng hành vi với con người khác (cũng có BẢN NGÃ (CÁI
TÔI bên trong) tương tự như bạn). Và ngược lại, người khác cũng tương tác với bạn
như là TỰ NGÃ của chính họ (đến từ BẢN NGÃ bên trong suy nghĩ của họ về chính họ)
– và điều đó có nghĩa là mọi người đều tương tác với nhau như là hai TỰ NGÃ
đang tương tác với nhau.

Trong sự bất thức của con người về chính mình, mọi người
chỉ đang tương tác với nhau như là những TỰ NGÃ tương tác với nhau chứ không phải
là bản chất chân thật của họ. Điều này chính là nguyên nhân sinh ra hầu hết các
vấn đề trong các mối quan hệ.

Hầu hết các
mối quan hệ của con người đều bắt đầu với những điều tốt đẹp nhưng sau đó thì
không diễn ra theo lộ trình mà con người mong muốn. Nguyên nhân cho điều này xảy
ra là bởi vì hầu hết các mối quan hệ đều đến để dạy cho chúng ta những bài học
– và chúng không thực sự kéo dài lâu như con người vẫn nghĩ. Khi bạn TỈNH THỨC
– bạn sẽ thấy điều này một cách rõ ràng.

Trong trạng
thái bất thức con người chỉ tương tác với nhau như là những tự ngã tương tác với
nhau, và những tự ngã này được hình thành từ bản ngã (vốn dĩ là ảo tưởng). Con
người không thực sự tương tác với nhau một cách chân thật cho đến khi họ nhận
thức được BẢN THỂ CỦA MÌNH LÀ GÌ? Hay nói cách khác BIẾT ĐƯỢC MÌNH LÀ AI – một
cách chắc chắn nhất.

Câu hỏi đặt
ra là: TÌNH YÊU CHÂN THẬT có nảy sinh trong các mối quan hệ thông thường không?

Câu trả lời
là CÓ và KHÔNG.

CÓ – là khi
bạn có thể NHẬN THỨC RA NGƯỜI KHÁC VỚI BẠN LÀ “MỘT” bất chấp những khác biệt
trong thế giới hình tướng. Và qua tình yêu đó – vốn dĩ là NIỀM TIN vào sự thật
là chẳng có sự khác biệt nào giữa TA và NGƯỜI. Và qua tình yêu đó, BẠN TÌM THẤY
ĐƯỢC CHÍNH MÌNH – cũng như THẤY ĐƯỢC NGƯỜI KHÁC – là “MỘT” – mà chẳng có sự
khác biệt nào. Điều này là cơ sở cho TÌNH YÊU CHÂN CHÍNH nảy sinh.

KHÔNG – là
khi ta nhận ra rằng tình yêu chân chính không thể được tìm thấy trong tâm trí –
bản ngã – và tự ngã. Một sự thật đáng buồn là TÌNH YÊU CHÂN CHÍNH là điều hiếm
hoi nhất của thế giới này. Một mặt con người (giữa hai con người) không thực sự
yêu nhau, mà là HAI BẢN NGÃ (HAI TỰ NGÃ) đang “giả vờ” yêu nhau trong thế giới
hình tướng. Một tình yêu đến từ tâm trí (vốn có bản ngã, và tự ngã) luôn kèm
theo ham muốn và sợ hãi. Ham muốn – là mong muốn được thỏa mãn, và sợ hãi tức
là sợ mất đi người yêu (và mất đi tình yêu) này.

Sự thật là:
TÌNH YÊU CHÂN CHÍNH KHÔNG CÓ SỢ HÃI (VÀ
CŨNG KHÔNG CÓ HAM MUỐN). Và tình yêu chân chính thì thực sự được nảy sinh giữa
nhưng người thức tỉnh. Qua sự thức tỉnh – con người tìm thấy sự hiện hữu của
mình, và sự hiện hữu của mình – người đó sẽ nhận ra sự hiện hữu nơi người khác
– và đó chính là điểm mà tình yêu chân chính được phát sinh bởi một người. Và nếu
sự hiện hữu gặp sự hiện hữu thì tình yêu chân chính được khai sinh trong thế giới
này.

Điều đó có
nghĩa là, trong thế giới tồn tại BẢN NGÃ – và TỰ NGÃ thì không có không gian
cho tình yêu chân chính phát sinh giữa những cái tôi. Điều này lý giải tại sao
hầu hết các mối quan hệ giữa người và người tự nó đã chứa đựng những đau khổ
trong đó. Một con người thiếu thốn tình yêu tìm kiếm những con người cũng thiếu
thốn tình yêu, và sự hợp tác của những con người thiếu thốn tình yêu sẽ không
thể sinh ra sự đầy đủ tình yêu.

Thực tế, một người không có tình yêu sẽ CÔ ĐƠN – còn
người có đầy đủ tình yêu sẽ CÔ ĐỘC.

CÔ ĐƠN – là
sự thiếu thốn khi không có ai bên cạnh và đó là sự trống vắng của trạng thái
khi ở một mình (mà không có ai bên cạnh), vì họ đã đánh mất sự hiện hữu của
mình trong thế giới hình tướng và trong các mối quan hệ với con người,

CÔ ĐỘC –
thì khác. Đó là TRẠNG THÁI MỘT MÌNH nhưng lại chứa đầy SỰ HIỆN HỮU, và chỉ từ
không gian của sự hiện hữu thì TÌNH YÊU CHÂN CHÍNH mới được phát sinh từ những
con người đó. Vậy tình yêu là SỰ CHIA SẺ, và sự chia sẻ chỉ có thể được chia sẻ
bởi những người đủ đầy tình yêu. Sự đủ đầy tình yêu bên trong của một người mới
là điểm để tình yêu chân chính được triển nở trong mối quan hệ với người khác.
Và sự gặp gỡ của hai con người đủ đầy tình yêu – sẽ khai sinh ra TÌNH YÊU CHÂN
CHÍNH trong thế giới này. Và mọi tình yêu chân chính đều có nguồn gốc từ tình
yêu THƯỢNG ĐẾ. Đó là lý do tại sao trong một phân đoạn Kinh Thánh đã viết “THƯỢNG
ĐẾ LÀ TÌNH YÊU” – hay chính xác là “ĐỨC
CHÚA TRỜI LÀ TÌNH YÊU THƯƠNG” (Kinh Thánh | I Giăng 4:8).

Và tình yêu
dẫn đến sự cứu rỗi cho thế giới này là vì lý do đó. Qua tình yêu, và qua tình
yêu chân chính – con người đánh mất đi bản ngã – và cũng đánh mất đi tự ngã của
mình, dẫn đến việc họ tìm kiếm và khám phá được câu hỏi “TÔI LÀ AI?” không đến
từ tâm trí mà đến từ tình yêu người khác. Và vì thế - qua cánh cổng của tình
yêu người khác, họ NHẬN RA ĐƯỢC CHÍNH MÌNH – tức là SỰ HIỆN HỮU bên trong mình
– là thứ mà họ tìm kiếm từ bấy lâu nay (chính là SỰ HIỆN HỮU đầy tỉnh thức bên
trong họ).

Định mệnh của
con người là cần phải đánh mất bản ngã – và đánh mất luôn cả tự ngã để TÌM THẤY
ĐƯỢC CHÍNH MÌNH – tìm thấy được BẢN CHẤT CHÂN THẬT CỦA MÌNH – chính là SỰ HIỆN
HỮU ĐẦY TỈNH THỨC ĐẰNG SAU SUY NGHĨ của mình.

Quay trở lại câu hỏi: Sự khác biệt giữa tự ngã và bản
ngã là gì?

Sự khác biệt
cơ bản giữa tự ngã và bản ngã đó chính là: “Bản
ngã là CÁI TÔI chỉ tồn tại bên trong suy nghĩ của con người”, trong khi đó “Tự ngã là CÁI TÔI được thể hiện dưới dạng
hành vi trong sự tương tác với người khác”. Nói cách khác: Bản ngã thuộc về
thế giới của CÁI TÔI BÊN TRONG suy nghĩ, còn tự ngã là CÁI TÔI BÊN NGOÀI của
con người trong sự tương tác với con người. Trong cả hai trường hợp thì “Bản
ngã là GIẢ” – còn tự ngã thì là sự điều chỉnh hành vi dựa trên bản ngã trong sự
tương tác với con người trong thế giới thực tế.

Và bởi vì thế
giới thực luôn diễn ra theo cách không hề như mong muốn của BẢN NGÃ (vốn dĩ là
CÁI TÔI GIẢ TẠO – chỉ tồn tại bên trong tâm trí của mỗi người) cho nên con người
luôn mâu thuẫn triền miên với chính mình. Và điều này dẫn đến một CÁI TÔI giả tạo
nữa được sinh ra trong sự tương tác với con người trong thế giới bên ngoài – đó
chính là TỰ NGÃ. Do đó, xét cho cùng cả BẢN NGÃ và TỰ NGÃ đều là những CÁI TÔI
GIẢ TẠO. Và cuộc đấu tranh giữa những CÁI TÔI này là triền miên bên trong suy
nghĩ của con người cho đến khi con người thức tỉnh.

Con người
thức tỉnh khi nhận ra bản chất chân thật của mình ở bên ngoài tâm trí – chứ
không phải ở bên trong tâm trí (và càng không phải là tâm trí). Và sự thật là
làm gì có CÁI TÔI nào tách biệt con người với vạn vật và với vũ trụ. Làm gì có
CÁI TÔI nào được tách ra khỏi vũ trụ như một cá thể độc lập – chẳng liên quan
gì với phần còn lại của vũ trụ? Sự thức tỉnh diễn ra sẽ dẫn đến việc chúng ta
nhận ra rằng CHẲNG CÓ CÁI TÔI nào tách biệt với những người khác và tách biệt với
phần còn lại của vũ trụ.

Vũ trụ là một
thể thống nhất không thể tách rời nhau, BẠN
– là một phần không thể tách rời khỏi vũ trụ, và vũ trụ cũng không thể tách bạn
ra khỏi chính nó (ngoại trừ bạn muốn thế). Và điều đó dẫn đến việc CHẲNG CÓ
CÁI TÔI NÀO – chẳng có BẢN NGÃ và vì thế có lẽ cũng chẳng nên có TỰ NGÃ. Đó
chính là sự thức tỉnh giúp bạn thoát khỏi CÁI TÔI GIẢ TẠO của mình – để tìm về
CÁI TÔI CHÂN THẬT (tức là CHÂN NGÃ, tức là BẢN THỂ) đằng sau suy nghĩ – SỰ HIỆN
HỮU ĐẦY TỈNH TÁO.

Do đó, sự
thức tỉnh sẽ khai sinh ra CON NGƯỜI MỚI của bạn – tức là CON NGƯỜI đã nhận thức
được bản chất chân thật của mình – là một phần không thể tách rời khỏi Vũ trụ.
BẠN – và VŨ TRỤ là một thể thống nhất không thể tách rời nhau. Và trong một ý
nghĩa sâu xa nhất, BẠN – chính là TIỂU VŨ TRỤ có bản thể giống như bản thể của
vũ trụ, tức là đại vũ trụ bên ngoài.

BẠN THỨC TỈNH
khỏi giấc mơ hình tướng, và điều đó cảm giác như bạn đã VỀ NHÀ!

///---

(*) Vấn đề - Thử thách: “Thoát khỏi thuật toán của tâm trí – thoát khỏi bản ngã – và thoát khỏi
cả tự ngã, bằng cách NHẬN THỨC TÍNH NHẤT THỂ VỚI MỌI NGƯỜI.”

(**) Câu hỏi – Thức tỉnh: “Bạn có đang tương tác với mọi người từ BẢN CHẤT CHÂN THẬT của mình
không, hay chỉ là đang tương tác với mọi người dưới dạng TỰ NGÃ?”

(***) Trải nghiệm – Thực hành: “Trải nghiệm TÌNH YÊU CHÂN CHÍNH bằng cách quan sát được ‘TÍNH MỘT’ giữa
TA và NGƯỜI.”

Ngày 25/5/2022

Thông điệp từ TRẦN TRUNG KIÊN (TK) | ROYAL AUTHOR |
ROYAL ADVISOR